Η ίσως παραβατική τέχνη του Γράφιτι.
Γράφει ο Χρήστος Κονταρούδης
Στα τελευταία άρθρα της ιστοσελίδας artportal.gr, καθώς και στη σελίδα του Facebook ArtPortal, έχουν αναρτηθεί κάποια, τα οποία αναφέρονται στην Τέχνη του δρόμου “Street Art “. Θα ήθελα να τοποθετηθώ πάνω σε αυτό το θέμα, με την ιδιότητα του Αρχιτέκτονα Πολεοδόμου, αλλά ταυτόχρονα και Eικαστικού.
Από πολλούς και δικαίως, έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η τέχνη αυτή είναι παράνομη, και καταστρέφει δημόσια και ιδιωτική περιουσία, καθώς επίσης ότι προσβάλει το περιβάλλον, και την αισθητική της πόλης.
Δεν θα διαφωνήσω με αυτή την άποψη, σε γενικές και ειδικές περιπτώσεις.
Ιστορικά το Γκράφιτι χρησιμοποιήθηκε από περιθωριακά άτομα τα οποία ήθελαν να σηματοδοτήσουν τον χώρο επιρροής τους, μέσα στο αστικό περιβάλλον, αδιαφορώντας για την αρνητική αισθητική επίδραση στους κατοίκους της περιοχής, και καταστρέφοντας ταυτόχρονα τις ιδιωτικές αλλά και δημόσιες περιουσίες.
Είναι θλιβερό το θέαμα, Δημόσιων κτιρίων, και Πανεπιστημίων, που είναι έρμαια παραβατικών μπογιατζήδων, και κατακριτέο, διότι καταστρέφουν δημόσια περιουσία. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους μας, ότι δημόσια περιουσία είναι η περιουσία μας. Για να επιδιορθωθεί η πρόσοψη ενός δημόσιου κτιρίου δαπανάται κάποιο ποσό από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή από τους φόρους μας, από το υστέρημά μας. Επίσης είναι θλιβερό το θέαμα βανδαλισμού σε καλλιτεχνικά μνημεία, που προσβάλλουν τον πολιτισμό μας, και την ιστορική μας διαδρομή.
Εξάρχεια : Street Art ? (ΟΧΙ) Vandalism ? (ΝΑΙ)
Όμως, άλλο είναι οι ακαλαίσθητες και παραβατικές μουτζούρες σε χρηστικούς τοίχους, καταστήματα, οικίες, πολυκατοικίες, παραδοσιακά κτίρια, και δημόσια κτίρια, και άλλο πράγμα είναι το street art.
Το street art θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η εξέλιξη από την παραβατικότητα και τα ορνιθοσκαλίσματα, στην κατά κοινή ομολογία καθαρή τέχνη η οποία εφαρμόζεται σε υποβαθμισμένες περιοχές, σε γκρίζα χωρίς αισθητικές απαιτήσεις περιβάλλοντα, και σε χώρους κοινόχρηστους χωρίς κάποιες οικονομικές ή κοινωνικές λειτουργίες, με σκοπό την ανάδειξη πολιτικών ή κοινωνικών προβλημάτων, αλλά και ρομαντικών απεικονίσεων . Εξ ορισμού και διαχρονικά αυτός ήταν και είναι ο ορισμός και ο σκοπός της τέχνης.
Εδώ θα πρέπει να σημειώσω ότι από τις Σπηλαιογραφίες, μέχρι και την Αναγέννηση, οι τοιχογραφίες αποτύπωσαν την Ιστορία και τις θρησκευτικές, κοινωνικές, και πολιτιστικές περιόδους της ανθρωπότητας. (τοιχογραφίες στην Κνωσό, Πομποιϊα, Βυζαντινές θρησκευτικές τοιχογραφίες στις εκλησίες, ο Μυστικός Δείπνος του Leonardo da Vinci, οι τοιχογραφίες στην Capela Sistina στο Βατικανό κ.α ).
Δυστυχώς και αναφέρομαι για την Ελλάδα, το Υπουργείο Πολιτισμού διαχρονικά είναι δυστακτικό να αναθέσει την διακόσμηση εσωτερικών χώρων Δημόσιων κτιρίων, Σταθμών του Μετρό, Σχολείων, ακόμη και Νοσοκομείων σε καλλιτέχνες κατόπιν καλλιτεχνικού διαγωνισμού.
Παρ’ όλα αυτά όμως ο προβληματισμός δημοτικών συμβουλίων και κρατικών φορέων, για την χρηστικότητα ή παραβατικότητα των γκράφιτι είναι πάντα επίκαιρος, και ταυτόχρονα απασχολεί σε μεγάλο βαθμό την κοινή γνώμη. Η διαφορά της Street Art από την παραδοσιακή τέχνη που εκτίθεται σε γκαλερί, είναι ότι την βλέπεις θες δεν θες, σε προκαλεί να αντιπαρατεθείς, και να προβληματιστείς.
Όμως αξίζει να σημειώσω ότι το street art έχει μπει σε πινακοθήκες, γκαλερί, τοίχοι έχουν αφαιρεθεί με μεγάλη προσοχή για να μεταφερθούν σε εκθεσιακούς χώρους, και πρόσφατα είχα την ευκαιρία να θαυμάσω σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στην Πινακοθήκη Βογιατζόγλου, στο Κτίριο 1, στην έκθεση "6 ΕΞΗ GROUP EXHIBITION" στην Νέα Ιωνία, σε λευκούς τοίχους την τέχνη των street artists (παραπομπή). Επίσης στην άκρως παραδοσιακή εικαστική έκθεση τέχνης της Salon des Artistes Français που λαμβάνει χώρα στο εικαστικό ετήσιο γεγονός στο Grand Palais (ART CAPITAL) στο Παρίσι συγκεντρώνοντας καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, την ζωντανή δημιουργία street art σε ειδικά διαμορφωμένη επιφάνεια μήκους περίπου 10 μέτρων. (παραπομπή στο παρόν site στην κατηγορία Διεθνή/Εκθέσεις : ART CAPITAL 2020-GRAND PALAIS)
Στα άρθρα στην artportal.gr στην κατηγορία Πρόσωπα – Υποκατηγορία Εικαστικά, παρουσιάζονται δύο παγκόσμιας εμβέλειας Street Artists. Ο Banksy και ο Choe. Αξίζει να τους απολαύσετε, και να δείτε ότι και οι δύο είναι καλλιτέχνες, υπεράνω χρημάτων και προσωπικής προβολής, αν και οι εικόνες τους τελικά τους απέφεραν αμύθητο πλούτο, καθ’ όσον αναγνωρίστηκαν από μεγάλη μερίδα του φιλότεχνου κοινού. Υπάρχουν βέβαια και άλλοι αναγνωρισμένοι street artists, τους οποίους η σελίδα θα παρουσιάσει σύντομα.
