ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΜΑΡΙΚΑΙΤΗ ΚΑΜΒΑΣΙΝΟΥ
Γράφει η Μαίρη Κονταρούδη.
Η συνομιλία μου με μία Κυρία της Τέχνης και του Πολιτισμού, την κα Μαρικαίτη Καμβασινού, μου έδωσε όχι μόνο την ευκαιρία να γνωρίσω έναν άνθρωπο με πολλά και διαφορετικά ενδιαφέροντα και δραστηριότητες αλλά και να δω με τη "ματιά" της πολύ σημαντικά θέματα για την εποχή μας και όχι μόνο.
Ο αυθορμητισμός και η δημιουργική σκέψη της με γοήτευσαν.
Η αφορμή ήταν το νέο της βιβλίο «ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΠΟΤΕ (διαφορές & ομοιότητες)» πραγματικά εντυπωσιάστηκα τόσο πολύ από το βιογραφικό της συγγραφέως που δεν αντιστάθηκα στον πειρασμό να της ζητήσω να μου παραχωρήσει μία Συνέντευξη εφ΄όλης της ύλης.
Για λεπτομέρειες του βιβλίου :https://artportal.gr/texnes/vivlio/athinakapote.html
Θεωρώ ότι έχει πάρα πολλά να μας πει τόσο για τις σημαντικές προηγούμενες δραστηριότητές της όσο και για τις σημερινές και μελλοντικές.
Έχω αρκετά να ρωτήσω, βλέποντας αυτή την πλούσια βιογραφία με πολλαπλές δράσεις, όμως το πρώτο που θα ήθελα να ακούσω είναι τις απόψεις μιας συγγραφέως με ιδιαίτερες ευαισθησίες, για την εποχή που ζούμε ή πιο συγκεκριμένα για τη χρονιά που ζούμε.
Κυρία Καμβασινού, το 2020 είναι μία χρονιά που σημάδεψε την ανθρωπότητα, σημάδεψε όλους μας και βεβαίως θα μείνει στην Ιστορία, για τα πρωτόγνωρα που ζούμε. Θα ήθελα να μου πείτε εσείς πως το ζήσατε και ζείτε όλο αυτό και με τη δικά σας οπτική τι θα αφήσει σε σας και την ανθρωπότητα. Πανδημίες δεν ζούμε κάθε μέρα.
Ήταν μια πρωτόγνωρη και θλιβερή εμπειρία, που ακόμα μας τρομάζει. Ωστόσο είχε και τα καλά της. Ξεφύγαμε από τους ξέφρενους ρυθμούς στους οποίους είχαμε παρασυρθεί, βρήκαμε χρόνο για στοχασμό, και οι οικογένειες δέθηκαν ουσιαστικότερα, έστω και με αποστάσεις.
Επίσης το χιούμορ, χαρακτηριστικό των Ελλήνων και στις πιο δύσκολες στιγμές, βγήκε υπέροχα στην επιφάνεια και μας χάρισε χαμόγελα. Όσο για τις προφυλάξεις καθαριότητας ελπίζω οι περισσότερες να μείνουν εσαεί.
Όλη αυτή η «περιπέτεια» που ζούμε, θα μπορούσε να σας δώσει έμπνευση για ένα καινούργιο βιβλίο ?
Οι εκτονώσεις μου όλο το διάστημα του κορωνοϊού διοχετεύτηκαν σε μαστορέματα που τα συνόδευε καλή μουσική. Έτσι ενώ τα χέρια μου δούλευαν, η σκέψη μου έτρεχε ελεύθερη και αδέσμευτη. Ίσως από όλες αυτές τις σκέψεις βγει κάτι.
Ιδρύσατε έναν ιστορικό χώρο Τέχνης και Πολιτισμού, το ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ το οποίο κυριάρχησε στο χώρο για πολύ μεγάλο διάστημα. Δεν θα ρωτήσω γιατί το κλείσατε, προφανώς είχατε τους λόγους σας, θα ρωτήσω τι αποκομίσατε σαν δημιουργός τους όλα αυτά τα χρόνια. Τι αναμνήσεις και τι «γεύση» σας άφησε.
Το έκλεισα αναγκαστικά, γιατί ο χώρος πουλήθηκε και ο νέος ιδιοκτήτης το ήθελε για ιδιόχρηση. Οικογενειακά όμως προβλήματα υγείας τότε, με απέτρεψαν από το να μπω στη διαδικασία να βρεθεί άλλος χώρος. Ίσως να θεώρησα ότι και ο κύκλος του είχε κλείσει σ’ εκείνον τον χώρο, ο οποίος είχε δημιουργηθεί με πολύ μεράκι, κόπο και κατάθεση ψυχής.
Για μένα το ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ ήταν ένας χώρος ελευθερίας, παιδείας, δημιουργίας και αναμέτρησης των ευθυνών μου.
Ήσασταν βιογράφος ενός θρυλικού προσώπου στο χώρο του θεάματος, του Φιλοποίμενα Φίνου. Σαν βιογράφος είδατε και γνωρίσατε πράγματα τα οποία όλοι οι υπόλοιποι που τον γνώριζαν δεν τα γνωρίζουν. Θα θέλατε να μας πείτε για την εμπειρία σας αυτή ?
Ο Φιλοποίμην Φίνος ήταν άντρας της θείας μου και τον γνώριζα από την αρχή της ζωής μου. Παθιασμένος ωστόσο και δοσμένος αποκλειστικά στον κινηματογράφο και την εξέλιξή του, δεν μου δινόταν η ευκαιρία να επικοινωνήσω ουσιαστικά μαζί του. Παρακολουθούσα όμως την πορεία του, θαύμαζα την αξιοπρέπεια με την οποία αντιμετώπισε τον καρκίνο που τον ταλαιπώρησε 8 χρόνια, σε εποχές μάλιστα που δεν υπήρχαν οι σημερινές θεραπευτικές αντιμετωπίσεις, και ένιωθα δέος από την αφοσίωση της θείας μου σ’ εκείνον και στο έργο του. Στην προσωπικότητά του ωστόσο διείσδυσα περισσότερο μετά τον θάνατό του (Ιανουάριος 1977), αφού από τότε η ζωή της θείας μου αφιερώθηκε στη διάσωση του έργου του και στις μνήμες της από την πολύχρονη ζωή τους, τις οποίες μου διηγείτο με εμβάθυνση, ειλικρίνεια, ψυχισμό και γλαφυρότητα. .
Στο Δήμο Αθηναίων, το μεγαλύτερο Δήμο της Αθήνας, διατελέσατε μέλος του ΔΣ. Θα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον να μας πείτε λίγα λόγια για την εμπειρία σας αυτή, και τι θετικό και αρνητικό θυμάστε έντονα από την περίοδο αυτή.
Όταν έμαθα ότι ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Αντώνης Τρίτσης με πρότεινε στο Δημοτικό Συμβούλιο για την ψήφιση του 15μελούς διοικητικού Συμβουλίου, του Πνευματικού Κέντρου, ένιωσα έκπληξη και χαρά, αλλά και μεγάλη ευθύνη.
Στην αρχή γνώριζα το περιβάλλον, παρατηρούσα τις απόψεις των συναδέλφων, διαμόρφωνα απόψεις και μετά δραστηριοποιήθηκα. Το θετικό ήταν, ότι γνώρισα αξιόλογους ανθρώπους και απέκτησα διαχρονικές φιλίες, με δυνατότερες τη φιλία μου με τον Σαράντο Καργάκο και την οικογένεια του, τη φιλία των προέδρων μας: Κυρίας Αιμιλίας Γερουλάνου και κυρίας Έλλης Ευαγγελίδου, αλλά και άλλων συναδέλφων. Τα δέκα χρόνια της παραμονής μου στα συμβούλια -τα οποία ανανεώνονταν κάθε δύο χρόνια- μου πρόσφεραν κυρίως θετικές εμπειρίες, αφού λειτουργούσαμε όλοι συντροφικά χωρίς πολιτικές αντιπαραθέσεις. Στο διάστημα αυτό ένιωσα και τη συγκίνηση της έκδοσης του πρώτου συγγραφικού μου έργου.
Και τώρα ας έλθουμε στην τελευταία σας δημιουργία, το τελευταίο πνευματικό σας παιδί, το βιβλίο ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΠΟΤΕ (διαφορές & ομοιότητες) που αποτέλεσε και αφορμή για τη γνωριμία μας. Μέσα από το αφήγημα από την πλοκή του έργου, διαφαίνεται η προσπάθεια να τονιστεί η θέση της γυναίκας μέσα στη δομή της μεταπολεμικής κοινωνίας. Ήταν τελείως διαφορετική από τη σημερινή, και βεβαίως άγνωστη στις σύγχρονες γυναίκες.
Ήταν οπωσδήποτε διαφορετική, αλλά πάντα φορτωμένη με ευθύνες και υποχρεώσεις. Τότε έπρεπε να είναι η καλή κόρη, η υποταγμένη σύζυγος και η μάνα που έπρεπε να φροντίζει το σπιτικό της και τα παιδιά της. Όφειλε να μετράει τις κουβέντες της και να προφυλάσσει τον εαυτό της από κάθε δυσμενές σχόλιο, που θα «έθιγε όχι μόνο τη δική της υπόσταση, αλλά και της οικογένειάς της. Σήμερα η θέση της γυναίκας είναι πιο ειλικρινής, πιο ελεύθερη, αλλά και πιο αγχώδης. Γιατί πρώτα απ’ όλα οφείλει να προσφέρει στην ατομική της εξέλιξη και επαγγελματική της αποκατάσταση, αλλά και να γίνει καλή σύντροφος και μητέρα. Μπορεί έτσι να έχει επέλθει η αναγκαία ισότητα της με τον άντρα, αλλά οπωσδήποτε φορτώνεται περισσότερα από εκείνον, όσο και αν, όπως σε κάθε εξέλιξη, υπάρχουν και εδώ συχνά οι υπερβολές και τα έκτροπα
Αυτόματα μου έρχεται το ερώτημα συγκρίνοντας τις κοινωνικές δομές τις τότε και του σήμερα, ως προς τη γυναίκα φυσικά, μήπως ήταν τα δύο άκρα ? Τι θέλω να πω με αυτό, τότε η εξάρτηση σε όλα τα επίπεδα της γυναίκας από τον άνδρα ήταν απόλυτα δεδομένη, σήμερα η απόλυτη απεξάρτηση είναι επίσης δεδομένη. Τα αποτελέσματα των άκρων είναι ορατά. Το “women’sliberation” έχει παρεξηγηθεί, και χρησιμοποιηθεί με ιδιαίτερο τρόπο. Τελικά μέση οδός δεν υπάρχει ??
Νομίζω ότι η μέση οδός έρχεται σιγά σιγά, αλλά σταθερά. Ήδη σε πάρα πολλά νέα ζευγάρια υπάρχει αλληλοσεβασμός και συμμετοχή στα πάντα και από τους δύο. Τα διαζύγια βέβαια εξακολουθούν να είναι πολλά, αλλά πιστεύω ότι και σ’ αυτό δεν υπάρχει μόνο η αρνητική πλευρά, αλλά και η θετική, αφού παλαιότερα παρέμεναν πολλοί άνθρωποι μαζί είτε από ανάγκη, είτε από φόβο, κάποιες φορές και από εκμετάλλευση, και όχι από σεβασμό και αγάπη. Προσωπικά είμαι αισιόδοξη ότι όλο και περισσότερες ισορροπίες θα υπάρχουν στο μέλλον.
Ζώντας το σήμερα και προγραμματίζοντας το αύριο, γνωρίζοντας ότι είστε έντονα δραστηριοποιημένο άτομο σε πολλά επίπεδα,τι έχετε βάλει στο πλάνο των δραστηριοτήτων σας ?
Πιστεύω ότι ήρθε καιρός ν’ ασχοληθώ με το διήγημα, όσο και αν από αυτό έπρεπε να είχα ξεκινήσει ως προς τη λογοτεχνία. Έχω ήδη γράψει ορισμένα διηγήματα και θεωρώ ότι σ’ αυτά εκφράζομαι πιο ελεύθερα. Αν και παραμελημένο κατά κάποιο τρόπο είδος, νομίζω ότι για τον συγγραφέα αποτελεί πιο ελεύθερη έκφραση. Ίσως πάλι ασχοληθώ και με τη μελέτη κάποιων άλλων μνημείων εκτός Αθηνών.
Τελειώνοντας και αφού θερμά σας ευχαριστήσω για το χρόνο σας και την χαρά να μοιραστείτε μαζί μας τις σκέψεις σας, θα ήθελα να κλείσουμε την κουβέντα μας με ότι εσείς θα θέλατε να προσθέσετε.
Ας τελειώσουμε με την ευχή να γίνουμε λιγότερο εγωκεντρικοί, λιγότερο καχύποπτοι, πιο συνεργάσιμοι μεταξύ μας. Ας βάλουμε στην ψυχή μας περισσότερη αγάπη και σεβασμό και για τον τόπο μας και για τον πλησίον μας. . Ας σταθούμε περισσότερο σε ό,τι μας δίδαξε η ιστορία μας, και ας θυμηθούμε ότι όποτε είμαστε ενωμένοι, ξεπεράσαμε κάθε κίνδυνο και βγήκαμε νικητές.
Ήταν τιμή και χαρά μου η επικοινωνία μας αυτή.
Τιμή και χαρά ήταν και για μένα, κυρία Κονταρούδη και πολλές ευχαριστίες για την όμορφη συνέντευξη.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα, Μαρικαίτη Καμβασινού:
Γεννήθηκε, σπούδασε, εργάζεται και ζει στην Αθήνα.
Το 1985 ίδρυσε το «ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ» στην οδό Βουκουρεστίου, έναν χώρο βιβλίου, ιστορίας και τέχνης, στον οποίο οργάνωσε και παρουσίασε ως το 1993 πολλές εκθέσεις ιστορικού και συλλεκτικού κυρίως περιεχομένου.
Από το 1991 και μέχρι το τέλος του 2002 υπήρξε μέλος του Δ.Σ. του Πολιτισμικού Οργανισμού του Δήμου Αθηναίων, διάστημα στο οποίο έγραψε και επιμελήθηκε τις ιστορικές και αριθμημένες εκδόσεις: «Το Χορηγικό Μνημείο του Λυσικράτη» (1997), «Το Ωρολόγιον του Ανδρόνικου Κυρρήστου» (1999), «Το Ολυμπιείο και Μνημεία της Παριλίσιας περιοχής» (2002), καθώς και τον συνοπτικό και δίγλωσσο τόμο «Μνημεία των Αθηνών» (2002), που εκδόθηκαν από τον Πολιτισμικό Οργανισμό.
Το 2005 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις» «Ορφέας» το βιβλίο της: «ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ Φιλοποίμην και Τζέλλα» και το 2012 το μυθιστόρημα της: «Αντανακλάσεις Μνήμης και Ονείρου» (Εμπειρία Εκδοτική).
